Geleceği Düşünmek Mutlu Eder Mi?

“İnsanoğlu geleceği düşünen yegane hayvandır.” der Daniel Gilbert “Mutluluk Beyinde Başlar” kitabında. Bizler geleceği başka hiçbir hayvanın şimdiye kadar düşünmediği ve düşünemeyeceği kadar düşünüyoruz. Bu davranış yani geleceği düşünme davranışı insanoğlunu tanımlayan güçlü özelliktir.

Sahi ne oluyor da biz geleceği bu kadar çok düşünüyoruz? İnsanı geleceği düşünmeye sevk eden asıl şey nedir? Görmek dünyayı içinde bulunduğumuz haliyle yaşamaktır, hatırlamak ise dünyayı geçmişteki haliyle algılamaktır. Gerçek dünyada var olmayan nesneleri ve olayları hayal etmek insan beyninin en büyük başarısıdır. Eeee dediğinizi duyar gibiyim. :)

Maymun ve insan beyninin gelecekte ne olduğunu tahmin etmek için şimdi gördükleri ile geçmişte bildiklerini bir araya getirerek ortaya koyar. Beyinlerimiz sonralamak için yaratılmıştır. Eğer beynimiz sonralamak düşüncesinden vazgeçerse, bizi tamamen “şu anın içinde” bırakıp bir sonraki adımımızı atamayacak hale getirir.

Dolayısıyla ileride olacakları tahmin edemeyiz. Beynimizin alın lobu olmadan şimdiki zamanda tutsak kalır yarını hayal edemeyiz. Düşünsenize “daimi bir şimdiki zaman” içinde yaşıyor olsaydık şu anın içinde hapis kalırdık. Sonsuz bir şimdiki zaman içinde sonsuza kadar tutsak kalmak, sonu olmayan bir dünyada ve ilerisi olmayan bir zamanda yaşamak ne kadar tuhaf ve anlaşılması zor bir durum olurdu.

Bilim insanlarının kabul ettiği görüşe göre alın lobu, “sağlıklı yetişkinlere önlerindeki uzun hayat boyunca kendilerine ne olacağını düşünebilme yeteneği verir. Alın lobu insan beyninin en son gelişen ve yaşlanırken en önce gerileyen parçasıdır ve yaşamamızı sağlayan bir zaman makinasıdır. Bizler de o zaman makinasının yarı zamanlı üyeleriyiz diyebiliriz.

Peki neden sadece bu anı yaşamıyoruz? Bugün tam şu anda düşünmemiz gereken birçok şey varken, neden beyinlerimiz inatla bizi geleceğe sürüklüyor. Çünkü geleceği düşünmek keyiflidir. Hayal etmek başlı başına bir mutluluk kaynağıdır. İnsanlar gelecekle ilgili hayal kurarken, kendilerini kaybeden biri olarak değil de başarılı biri olarak görmeye eğilimlidir. Hatta gönüllü ertelemenin nedeni de budur. Çünkü o günü beklemenin zevkini çıkarır.

Görünüşe göre insanoğlu hayal ettiği en güzel yarınlarda gülüp oynamak ister. Fakat gelecekte olan şeyleri tahmin etmek sadece eğlenceli diye istemeyiz. Gelecekle ilgili düşünmek hem mutluluk verir hem de acıları hafifletir. Çünkü beynimiz gelecekte olacak şeyleri şimdiden bilmek ve kontrol etmek ister. Ve gerçek şu ki insanoğlu dünyaya kontrol etme hırsıyla gelir, kontrol etme hırsı ile veda eder.

Yapılan araştırmalara göre insanoğlu doğum ile ölüm arasındaki herhangi bir zamanda kontrol etme yetisini kaybederse mutsuz, çaresiz, umutsuz ve karamsar olur. Bir şeyleri kontrol edebildiğini bildiğinde ise mutlu, sağlıklı ve daha hareketli olur.

Anlayacağınız bizler geleceğe bakmayı öğrenen maymunlarız. Başımıza gelecek birçok olay arasından seçim yaparak en iyisini tercih ederiz. İleriyi görme gücümüz hayal etmemizi ve böylece zorlu tecrübelere kendimizi hazırlamamızı sağlar. Fakat gerçek şu ki yön verme çabamızın çoğu boşunadır. Çünkü insanoğlu müthiş bir yanılsama içindedir. Bu yanılsamaların farkında olmak ister miydin?

#koçluk #farkındalık